Uzroci i lečenje upale slepog creva

Upala slepog creva, odnosno crvuljka, veoma je česta bolest, koja može biti opasna po život, i najčešće je potrebna hitna hirurška intervencija. Javlja se u podjednakom broju kod oba pola, najčešće u drugoj i trećoj deceniji života. Iako se može javiti u svakom životnom dobu, retka je kod dece mlađe od dve godine, kao i kod starih osoba. Akutna upala crvuljka, odnosno akutni apendicitis, predstavlja najčešći uzrok bola u trbuhu, u uzrastu od desete do tridesete godine. Upalu uzrokuje bakterijska infekcija, ali njenom nastanku doprinose i drugi činioci. Najprihvaćenija je teorija prema kojoj se infekcija razvija kao posledica začepljenja crvuljka, komadićem stolice, stranim telom, parazitima (dečija glista), uvećanim limfnim čvorom, tumorom... Nakupljena sluz i bakterije unutar te zatvorene šupljine povećavaju pritisak, razaraju zid crvuljka te dolazi do odumiranja njegovog zida što može da napreduje sve do prskanja sa razvojem opšte upale trbušne maramice, sepse i umiranja bolesnika. Zapaljenski proces se može ponekad i smiriti, ako se začepljenje spontano razreši. U tom slučaju bolesnik ozdravi bez operacije, sa određenom verovatnoćom da upala može ponovo da se razvije.

Klinička slika upale slepog creva

Klinička slika se razlikuje od bolesnika do bolesnika. Tipični simptomi upale slepog creva se javljaju kod jedne polovine bolesnika, dok ih druga polovina nema, te je postavljanje dijagnoze teže. Za varijacije ovih simptoma je odgovoran različiti anatomski položaj crvuljka, trudnoća, životna dob bolesnika. Tako se npr. akutna upala crvuljka kod odojčadi i male dece obično brzo razvija i napreduje, a simptomi su jače izraženi. Za razliku od njih, kod starih osoba simptomi su oskudni ili ih uopšte nema, a rezultati laboratorijskih analiza su neznatno izmenjeni.

Simptomi upale

Prvi simptom tipične kliničke slike jesu grčeviti bolovi u središnjem delu trbuha, odnosno u okolini pupka. Nakon početnog bola javlja se mučnina, a kod nekih i povraćanje. Posle četiri do šest sati bolovi se premeštaju u desni donji deo trbuha, gde se slepo crevo najčešće i nalazi. Neki bolesnici se žale na odbojnost prema hrani, na zatvor ili pak, naprotiv, imaju proliv. Ako upala napreduje, razvija se gangrena crvuljka, te on može da pukne. U tom momentu bolesnik oseti kratkotrajno olakšanje. Međutim, vrlo brzo se ponovo javljaju još jači bolovi, ali ovaj put po celom trbuhu, sa povraćanjem i teškim opštim stanjem bolesnika. Povišena telesna temperatura je prisutna kod većine bolesnika, ali obično ne prelazi 38.5°C.

Najvažniji deo dijagnostike, nakon razgovora sa pacijentom, jeste pregled pacijenta. Samo pregled i osnovna laboratorijska analiza često budu dovoljni da se postavi dijagnoza.

Lečenje akutne upale slepog creva

Pri sumnji na akutnu upalu crvuljka ne sme se izvoditi klizma (klistir), niti uzimati sredstva za pražnjenje stolice. Ne treba uzimati ništa što se unosi kroz usta - ni hranu, ni tečnost. Ako dijagnoza nije sasvim jasna, ne smeju se uzimati lekovi protiv bolova niti antibiotici, da se ne bi javilo prikrivanje kliničke slike.

Akutna upala crvuljka se leči hirurški. Radi se hitno operativno odstranjenje crvuljka. Što se dijangoza postavi ranije i crvuljak pre odstrani, prognoza je bolja. Jedino ako hirurško lečenje nije moguće, mogu se primeniti antibiotici, uz obavezno primanje bolesnika u bolnicu i stalno praćenje stanja.

Operacija crvuljka je u izvesnom procentu praćena i komplikacijama, kao što su upala trbušne maramice, smetnje u prolazu crevnog sadržaja, gnojenje operativne rane i mnoge druge. Odstranjenje crvuljka ne umanjuje kvalitet života, te, osim u kratkom periodu oporavka od operacije, nisu potrebne nikakve promene životnog stila, ishrane ili fizičkih aktivnosti.


izvor