Preosetljivost zuba (hipersenzitivni dentin) je patološko stanje kod kojeg je eksponirani dentin (tkivo zuba koje se nalazi ispod gleđi i cementa zuba u čijem središtu je zubna pulpa) vitalnog zuba osetljiv na mehaničke, osmotske, hemijske ili termičke nadražaje. Nadražajem dolazi do pomeranja dentinske tečnosti (fluida) unutar i upolje (kroz kanaliće koji se pružaju od pulpe kroz dentin) čime dolazi do prenošenja nadražaja na nervnie završetke zubne pulpe i javlja se bol. Hiperzenzitivan dentin je jedna od najčešćih tegoba na koje se žale pacijenti pri dolasku kod stamatologa.
Koji su uzroci hipersenzitivnog dentina?
Uzroci nastanka hipersenzitivnog dentina su mnogobrojni: gubitak gleđi zbog dejstva sila žvakanja i parafunkcija, ili zbog erozija izazvanih kiselom hranom. Sa druge strane povlačenje desni usled parodontopatije ili neadekvatne tehnike pranja zuba izaziva ogoljavanje korena zuba i gubitak tankog sloja cementa koji štiti koren. U ovim slučajevima dolazi do izlaganja kanalića spoljnjim nadražajima kao što su žvakanje, uzmanje tople ili hladne tečnosti i hrane. Izloženi delovi zuba izazivaju pojavu bola koji može biti uzrok poteškoća. Na primer, osobama sa osetljivim zubima biće veoma teško da piju hladna pića, žvaću čokoladu ili jedu sladoled na kašičicu.
Kako se leči hipersenzitivan dentin?
Hipersenzitivnost zuba se može smanjiti upotrebom specijalnih pasta za smanjenje osetljivosti zuba. Takođe, savetuje se izbegavanje kisele hrane i izbegavanje svakodnevne upotrebe specijalnih pasta sa abrazivnim svojstvima. Treba izbegavati upotrebu tvrde zubne četkice, a pre svega potrebno je primeniti pravilnu tehniku pranja zuba (obavezno izbegavati energično trljanje zuba horizontalnim pokretima). Nepravilna tehnika pranja uz upotrebu tvrde zubne četkice dovodi do povlačenja desni i ogoljavanja korenova.
Sa stomatološkog aspekta najčešće korištena sredstva se mogu podeliti u tri glavne grupe:
antiinflamatorna sredstva
sredstva koja promovišu zatvaranje dentinskih kanalića (najčešće na bazi oksalata, natrijumovih jona...)
sredstva koja imaju uticaj na depolarizaciju nervnih završetaka pulpe
U slučaju bolje opremljenih stomatoloških ordinacija može se primeniti i terapija niskoenergetskim laserima. Smatra se da se apsorbovana energija lasera transformiše u fotohemijske, fototermičke, fotomehaničke i fotoelektrične efekte, naročito u kompromitovanim ćelijama i tkivima. Na ovaj način laseri ostvaruju biostimulativni, antiinflamatorni, antiedematozni i analgetski efekat. Pacijent ovo oseća kao smanjenje i prestanak bola.
Kada je pravo vreme za posetu stomatologu?
Ako su Vam zubi preosetljivi (reaguju na hladno i toplo ) u trajanju više od nedelju dana najbolje je posetiti stomatologa kako bi on procenio stepen hipersenzitivnosti. Pre nego što preuzmete stvar u svoje ruke, najbolje je potražiti savet stručnjaka radi postavljanja pravilne dijagnoze i stepena oštećenja. Bol nije specifičan simptom i javlja se kod većeg broja oboljenja. Iz ovog razloga, najbolje je potražiti stručan savet kako osoba ne bi zamenila npr. bol kod hipersenzitivnog dentina sa bolom kod karijesa zuba. Pošto bol nije specifičan simptom, treba obavezno napomenuti stomatologu kada se bol javlja, da li je izazvan nekim nadražajem i koliko dugo traje.
Da li komercijalno prisutni preparati zaista mogu umanjiti hipersenzitivnost zuba?
Zubne paste za smanjenje osetljivosti zuba obično sadrže neki od medikamenata koji štiti eksponirani dentin i blokira dentinske kanaliće. Međutim, u većini slučjeva ove paste se moraju koristiti kontinuirano duži vremenski period (minimum mesec dana) da bi se primetili početni rezultati.
Kako može stomatolog da pomogne?
Postoji veći broj terapijskih procedura za lečenje hipersenzitivnog dentina, uključujući aplikaciju medikamenata u stomatološkoj ordinaciji, primenu laseroterapije i prepisivanje medikamenata za aplikaciju kod kuće.
Vaš stomatolog će aplikovati koncentrovani lak za smanjenje osetljivost i zatvaranje dentinskih kanalića. U slučaju bolje opremljenih stomatoloških ordinacija može se primeniti i terapija niskoenergetskim laserima, koja kratko traje (nije potreban veliki broj ponavljanja terapijskih procedura), bezbolna je, može se primeniti kod svakog pacijenta, ne prebojava zube i nema štetnih efekata. Za kućnu upotrebu dobićete gel na bazi koncentrovanog natrijumfluorida, natrijumnitrata ili stroncijumhlorida. Ova jedinjenja pomažu blokiranje prenosa nadražaja preko dentinskih kanalića zuba do nerva zubne pulpe. Takođe, za sprečavanje daljeg povlačenja desni i omogućavanja njene regeneracije preporučuje se nakon pranja zuba, utrljavanje (najčešće prstom) specijalnih gelova na bazi hijaluronske kiseline.
Šta pacijent sa hipersenzitivnim dentinom treba da radi nakon posete stomatologu kako bi sprečio recidiv?
Pažljivo saslušajte savete Vašeg stomatologa. On će Vam savetovati da nakon aplikacije ovih medikamenata ne uzimate piće i hranu kroz jedan kraći vremenski period (pola do jednog sata), a da na dalje izbegavate nadražaje kao što su kisela pića. Ovi pacijenti bi trebali izbegavati paste za zube sa abrazivnim svojstvima (paste za poliranje zuba). Neki sastojci pasta za izbeljivanje zuba ili za uklanjanje pigmentacija sa gleđi, kao što je natrijum pirofosfat mogu povećati hipersenzitivnost. Takođe, stomatolog Vam može sugerisati da promenite tehniku pranja zuba i da upotrebljavate neki od zaštitnih gelova.
izvor