Voda na Marsu

VIP Broj poruka : 178 Datum upisa : 31.03.2011

NASA
je 6. Decembra 2006. godine objavila fotografije Marsa na kojima se
jasno vide dve udoline u meteorskom krateru ispunjene sedimentnim
materijalom za koji se pretpostavlja da je nanela voda u periodu od
poslednjih sedam godina. Prema rečima vođe tima naučnika koji istražuju
Mars ovo je najjači dokaz do sada da na Marsu i danas povremeno teče
voda.

Voda na Marsu

Pored
prisustva leda i vodenih isparenja na Marsu za koje se zna od ranije,
tečna voda smatra se neophodnom za potencijalni život na Marsu.
Najnovija otkrića idu u prilog teoriji koja tvrdi da na Marsu postoje
najosnovniji uslovi za život nekih primitivnijih vrsta mikroorganizama.
Najnoviji snimci pružaju bolji uvid u postojanje i stanje vodenih
depozita i nadovezuju se na snimke načinjene tokom 2004. i 2005. godine.

Autor najnovijeg izveštaja Michael Malin [Majkl Malin], koji radi za Malin Space Science Systems u San Diegu
u Kaliforniji kaže da, sudeći prema obliku koji su nove naslage
materijala zauzele na površini Marsa, postoji velika verovatnoća da su
naslage nanošene uz pomoć tečne vode.

Atmosfera Marsa je toliko
retka i temperatura toliko niska da tečna voda ne može da ostane u tom
stanju dugo vremena. Ili bi veoma brzo isparila ili bi se zamrznula.
Naučnici predlažu teoriju po kojoj voda koja dolazi iz unutrašnjosti
planeta može, zahvaljujući višoj temperaturi, da zadrži svoje tečne
osobine dovoljno dugo da bude u stanju da ponese materijal sa površine
planeta niz obronke kratera pre nego što se potpuno zamrzne. Dve
novootkrivene naslage leda su dugačke preko nekoliko stotina metara.

Svetli
tonovi ovih depozita mogli bi da potiču od površinskog leda koji se
obnavlja uz pomoć vode ili leda iz dubine. Druga mogućnost je da je u
pitanju slana kora koja nastaje zahvaljujući osobini vode da sakuplja i
rastvara soli. Da su naslage kojim slučajem sačinjene od suve prašine i
peska koji se spušta niz padine kratera, bile bi tamnije kao što nam to
pokazuju novi, sveži krateri na Marsu.

Do sada je otkiveno na
desetine hiljada ovakvih udolina na obroncima mnogobrojnih kratera i
drugih depresija na Marsu, a prvi puta su otkriveni 2000. godine. Kako
bi se došlo do podataka o mogućim promenama na površini Marsa nastalim
protokom vode, na stotine lokacija širom površine snimano je uzastopce
kroz period od nekoliko godina. Jedna ovakva udolina je, naprimer,
snimljena sredinom 2002. godine na obronku peščane dine pa je proces
nastanka objašnjen protokom suvog peska niz obronke.

Ovo je prvi
puta da je otkriveno da su neke od udolina nastale proticanjem tečne
vode. Ove dve lokacije nalaze se unutar Terra Sirenum i Centauri Montes
regija na jugu Marsa.

Ukoliko
su ova objašnjenja tačna, nove misije na Mars imaće zadatak da istraže
na koji način voda ostaje u tečnom stanju ispod površine planeta, koliko
je to raširena pojava i postoje li podzemni habitati podobni za razvoj i
održavanje života.

Pored osmatranja ovih udolina na obroncima
kratera, tim naučnika je vršio istraživanje koje treba da pokaže koliko
često se na površini Marsa pojavljuju novi krateri. Otprilike 98%
površine Marsa je fotografisano 1999. godine a potom je oko 30% površine
planeta fotografisano tokom 2006. godine. Novi snimci pokazuju 20 novih
kratera veličine od 2 metra pa do 150 metara u prečniku, kojih na Marsu
nije bilo pre sedam godina. Rezultati mogu da pomognu pri određivanju
starosti pojedinih geoloških struktura na Marsu, a također pokazuju da
su površine sa manje kratera geološki mnogo mlađe.

Mars Global Surveyor [Survejor] koji je zaslužan za ove fotografije i mnogo drugih otkrića nalazi se u orbiti Marsa od 1997. godine. NASA
je Novembra 2006. godine izgubila kontakt sa ovom letelicom, a pokušaji
da se kontakt ponovo uspostavi su u toku. Neverovatna dugovečnost ove
letelice omogućila je osmatranja Marsa čak nekoliko godina nakon
predviđenog trajanja misije.

» Koliko nam je voda važna?